Dlaczego dzieciom brakuje cierpliwości i jak możemy je tego nauczyć ?
Samo pojęcie „cierpliwość” oznacza zdolność długotrwałego, spokojnego wyczekiwania na coś lub dążenia do czegoś. To nie cecha charakteru, tylko raczej zdolność , umiejętność, której można się nauczyć. Dzieci nie są emocjonalnie gotowe do takiego poświęcenia , nam dorosłym też czasem trudno jest czekać na coś , mimo że mamy większą wiedzę i kompetencje w zakresie funkcjonowania emocjonalnego.
Bycie cierpliwym jest trudniejsze w dzisiejszych czasach , dlatego , że właściwie wszystko jest dostępne na wyciągnięcie ręki. Dzieci nie muszą czekać na specjalną okazję, aby dostać prezent , wymarzoną zabawkę. Dlatego ciężko im zrozumieć, że czasami na otrzymanie nagrody muszą zaczekać.
To właśnie wejście w świat przedszkolaka otwiera przed dzieckiem możliwość nabycia nowych umiejętności , to doskonałe miejsce na naukę , gdyż nie zawsze będzie w centrum uwagi i jego potrzeby nie zawsze będą zaspokajane od razu.
Według badaczy amerykańskich umiejętność odroczenia gratyfikacji (zaczekanie na nagrodę) we wczesnym dzieciństwie może zagwarantować sukces edukacyjny i zawodowy.
Jak zatem nauczyć malucha bycia bardziej cierpliwym ?
- Pokaż , że słyszysz swoje dziecko
W sytuacji , gdy musisz natychmiast pobawić się z dzieckiem , albo rozmawiasz ze znajomym , a maluch ciągnie Cię za rękaw , bo ma Ci coś ważnego do przekazania i chce zwrócić koniecznie w tej chwili twoją uwagę, powiedz : „ słyszę, że bardzo chciałbyś się teraz pobawić, ale potrzebuję dokończyć to, co robię”, lub „ teraz rozmawiam , kiedy skończę dam ci znać , wtedy powiesz mi o co chodzi”.
- Odkryj z dzieckiem, czym jest czas
Małe dzieci nie mają rozwiniętego poczucia czasu, nie wiedzą ile to jest 5, 10 minut, chwila, moment. Łatwiej jest im dostrzegać upływ czasu poprzez codzienne czynności. Dzieci uczą się , że coś następuje po czymś, a nie od razu , kiedy tego zechcą. Dobrym pomysłem jest ustawienie timera, budzika, który ustawiamy np. na 5 minut i mówimy , że gdy zacznie dzwonić , wtedy będziemy mogli zrobić z dzieckiem daną czynność , albo w sytuacji kłótni między rodzeństwem , ustalamy ile minut jedno będzie się bawiło, lub zjeżdżało na zjeżdżalni , a po upływie określonego czasu drugie będzie mogło się bawić. Dzieci będą czuły się równo traktowane, a rodzice będą mogli odwoływać się do wcześniejszych ustaleń.
- Gry planszowe , przeplatanki, wydzieranki, wyklejanki, puzzle
Planszówki to doskonały sposób na wyćwiczenie cierpliwości i czekania na swoją kolej. W grach obowiązują zasady , których dzieci muszą nauczyć się przestrzegać oraz doskonalą koncentrację uwagi. Każdy wykona jakiś ruch na planszy , ale nastąpi to w swoim czasie- nie ma innej rady. Na początku będzie to trudne wyzwanie , ale w pewnym momencie zrozumie, że to całkiem naturalne.
- Czytaj bajki
Dzieci obecnie spędzają sporo czasu przed telewizorem, a czytanie bajek jest rzadkością, ze względu na brak czasu , lub zajęcie domowymi obowiązkami. Warto jednak uczynić z tego codzienny rytuał, dlatego , że czytając dziecku, pomagamy mu się wyciszyć, wzmacniamy koncentrację uwagi, ale również ćwiczymy cierpliwość. Warto ustalić z dzieckiem , że zobaczy ilustrację dopiero po przeczytaniu przez rodzica całej strony lub całej bajki. Na koniec można sprawdzić, co zapamiętały dzieci.
- Zastosuj ćwiczenia relaksacyjne , oddechowe
Pomogą one uspokoić się, nauczyć panowania nad emocjami w sytuacjach stresowych. Technika „mindfulness”, czyli świadome oddychanie tu i teraz, świetnie sprawdza się u dzieci , uczy , że na efekty swoich działań trzeba poczekać.
- Stosuj wzmocnienia pozytywne
Gdy dziecku uda się ułożyć puzzle czy doprowadzić do końca jakąś czynność warto pochwalić dziecko mówiąc „ to wymagało od Ciebie dużo cierpliwości, bardzo dobrze sobie poradziłeś” . Zachęcisz je w ten sposób do kontynuowania wysiłków i rozwijania pożądanych umiejętności.
- Zacznij od siebie
Dzieci uczą się poprzez obserwację i naśladowanie , dlatego kluczowym elementem w nauce cierpliwości naszych maluchów jest zachowanie spokoju np. podczas kolejnego wybuchu złości dziecka. Pokaż, jak poradzić sobie z trudnością bez frustracji. Dzięki temu będą miały wzór, do którego będą się odwoływać w przyszłości.
Opracowała : Adrianna Nowakowska