„ Czy to normalne, że moje dziecko ....?” O zachowaniach, które niepokoją rodziców – i o tym dlaczego często są zupełnie naturalne.
- Moje dziecko ciągle mówi „nie” i się buntuje
To normalne i nawet potrzebne . Około 3-5 roku życia dziecko zaczyna intensywnie budować swoją tożsamość i niezależność . Odrzucanie poleceń, testowanie granic czy upieranie się przy swoim to nie złośliwość – to trening samodzielności.
Co może zrobić rodzic :
- dawać wybór tam, gdzie to możliwe ( „ wolisz myć zęby teraz czy za 5 minut?”)
- zachować spokój i konsekwencję
- rozumieć, że sprzeciw to nie atak- to etap rozwojowy
- „Moje dziecko bawi się samo i nie zawsze szuka towarzystwa”
To normalne- szczególnie u dzieci w wieku 3- 4 lat. Zanim dziecko wejdzie w etap współpracy i zabawy zespołowej , potrzebuje czasu na tzw. zabawę równoległą ( obok innych dzieci , ale nie z nimi) oraz zabawę indywidualną.
Warto pamiętać :
- nie każde dziecko jest ekstrawertyczne
- samotna zabawa może być źródłem twórczości i skupienia
- zaniepokoić może dopiero całkowite unikanie kontaktów lub silny lęk społeczny- wówczas warto porozmawiać z psychologiem
- „Moje dziecko boi się rozstań i płacze w szatni”
Lęk separacyjny to naturalny element rozwoju emocjonalnego , szczególnie nasilony j dzieci między 2,5 a 5 rokiem życia. Przedszkole to dla wielu dzieci pierwszy krok w samodzielność.
Jak pomóc dziecku ?
- utrzymywać rytuały przy pożegnaniach ( np. zawsze buziak i przytulenie )
- nie przeciąganie rozstań, ale też nie znikać „ po cichu”
- wzmacniać pozytywne doświadczenia ( „ pamiętasz jak fajnie było wczoraj na placu zabaw z kolegami?”
- „Moje dziecko przeżywa napady złości”
Złość ,krzyk, rzucanie się na podłogę – to częste zachowania u przedszkolaków. Ich układ nerwowy dopiero dojrzewa , a emocje bywają tak silne , że dziecko nie potrafi ich wyregulować.
Co zrobić ?:
- nazywać emocje dziecka : „ widzę, że jesteś bardzo zły”
- być blisko, ale nie koniecznie od razu „ uciszać”
- pomagać w nauce radzenia sobie , np. przez wspólne ćwiczenia oddechowe , rysowanie emocji , zabawy w „emocjonalny termometr”
- „Moje dziecko mówi o potworach i boi się ciemności”
Między 3 a 6 rokiem życia dzieci rozwijają wyobraźnię – ale też trudniej im odróżnić fikcję od rzeczywistości. Strachy przez ciemnością, duchami czy potworami są naturalne. Nie warto ich bagatelizować ani wyśmiewać, zamiast tego lepiej :
- dać dziecku „moc” ( np. latarkę, spray na potwory)
- rozmawiać o strachu w spokoju sposób
- upewniać się że jest bezpieczne i dbać o rytuały przed snem
Kiedy warto przyjrzeć się bliżej ?
- Zachowania są bardzo intensywne i utrzymują się długo.
- Dziecko nie reaguje na wsparcie emocjonalne i konsekwencję.
- W zachowaniu pojawiają się oznaki wycofania, silnego lęku, agresji.
- Rodzic nie radzi sobie emocjonalnie i potrzebuje wsparcia w swojej roli.
Rodzicielstwo to codzienne obserwowanie i zadawanie sobie pytania : „ Czy to , co robi moje dziecko jest normalne ?” W większości przypadków odpowiedź brzmi : TAK- to po prostu rozwój. Taki , jaki powinien być: czasem głośny, czasem trudny, ale zawsze pełen uczenia się. Zachęcam do rozmowy z nauczycielami i psychologiem – jesteśmy po to, by wspierać dzieci, jak i Was, rodziców.
Opracowała : Adrianna Nowakowska
Literatura :
- Coleman – „ Inteligencja emocjonalna”
- Piaget – „ Psychologia dziecka”
- Brzezińska – „ Społeczna psychologia rozwoju”